Ana okulunda ve büyük çoğunlukla da ilkokul birinci sınıfta çocuğun öğretmeni veya rehberlik öğretmeni tarafından fark edilen dikkat eksikliği; çocuğun annesini, babasını, öğretmenini ve en çok da çocuğun kendisini etkileyen; psikolojisini ve güven duygusunu bozan bir durumdur.
Çocuğu okula yollayan anne,baba her şey normal zannederken günün birinde okuldan bir telefon alır ve okula çağrılır. Okulda anneye ve babaya; çocuğun dikkat eksikliği olduğu, derslere kendini veremediği, yerinde duramadığı, kelimeleri ve heceleri yazamadığı, arkadaşlarına göre yazısının çok geri olduğu vs. söylenir.
Bazen de, ebeveynlere çocuklarında dikkat eksikliğinin yanı sıra, hiperaktivitenin olduğu, çocuğun yerinde duramadığı, daima taşkınlık yaptığı söylenir.
Her iki durumda da; çocukların doktor ve eğitmenlerden yardım alması önerilir.Anne ve babalar bu durum karşısında şoke olurlar ve bu durumu kabullenmekte zorlanırlar. Özellikle çocukta yalnızca dikkat eksikliği varsa, çocuk hiperaktif değilse; bu durumun kabullenilmesi zorlaşır. Bundan sonra ne yapılması gerekir? Bu anne babalar için en önemli soru ve sorundur.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin çözümü anne babanın, okuldaki öğretmenin ve uzman doktorun koordineli çalışmasına ve dayanışmasına bağlıdır. Bu üçlü gruptan birisinin ihmalkarlığı çocuğun tedavisini olumsuz etkiler.
Öncelikle; çocukta herhangi bir beyin ve sinir hastalığının olmadığı uzman bir hekim tarafından kanıtlanmalıdır. Bazı epilepsi türleri (sara hastalığı), doğumda oluşan ve fark edilemeyen beyin hasarları, bazı metobolik hastalıklar vs. dikkat eksikliğine neden olur. Gerekliği görülen tüm tetkikler yapılarak çocukta dikkat eksikliğine neden olabilecek herhangi bir hastalığın olmadığı kanıtlanmalıdır. Çocukta altta yatan bir hastalığın olmadığı kanıtlandıktan sonra; çocukta ne tür bir dikkat eksikliği olduğu anlaşılmalıdır.
Çocuklarda görülen dikkat eksikliği türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Dikkat eksikliğinin ön planda olduğu tip.
2. Dikkat eksikliği hiperaktivite (aşırı hareketlilik) ile beraber görüldüğü tip.
3. Dikkat eksikliği,hiperaktivite ve dürtüselliğin bir arada görüldüğü tip.
Bu kavramları kısaca özetlemek gerekirse;
Dikkat eksikliği: Dikkatini ayrıntılara verememe, okul ödevlerinde,derslerde ve diğer etkinliklerde dikkatsizce hatalar yapma, dikkatin dağılması, verilen işin ve görevin tamamlanmaması, dış uyaranlarla dikkatin hemen dağılması, kendisiyle konuşulduğunda dinlemiyormuş gibi hissedilmesi belirtilerini içerir.
Bu çocuklarda takıntılar da çok olur. Belli eşyalara bağımlı olurlar. Tüm bunlara rağmen bu çocukların zekaları normaldir. Dikkat eksikliği olan bu çocukların sezgileri genellikle çok gelişmiştir. Sıra dışı olaylardan hoşlanırlar. Düzenli ortamlara ihtiyaç duyarlar. Dikkat eksikliği olan çocuklardaki en büyük sorunlardan bir tanesi de ertelemedir. İstemedikleri olayları özellikle ders çalışmayı devamlı ertelerler.
Yukarıda çok kısa bahsettiğim belirtiler dikkat eksikliğindeki sorunlardır. Çocuğun durumunu iyi gözlemlemek, doğru tedavi ve eğitimle bu sorun kesinlikle çözülür. Doktor tavsiyesiyle ilaç tedavisi, aile ve okul işbirliği ve gerekirse özel eğitimle sorun kontrol altına alınır. Dikkat eksikliği tedavisinde en etkili yöntemlerden biri de spor yapmaktır. Spor yapmak; enerjinin fazlasını kullanmayı, dikkati toplamayı arttırır.
Çocuklarda dikkat eksikliği olan anne babalar durumu kabullenmeli, doğru tanı koydurup, üzerlerine düşen görevleri yerine getirmelidir.
Dr. Serdar Dağ
