Parkinson hastalığı, bir dizi belirtilerle giden, genellikle 20-80 yaşlar arasında görülen ve büyük çoğunlukla idiopatik olan bir nörolojik bozukluktur. Hastalık süresince beyinde dopamin içeren hücreler yok olmaktadır.
Herhangi bir sebebe bağlı olmadan oluşan parkinsona, primer (idiopatik) parkinson denir. Belli bir sebebe bağlı oluşan parkinsona ise, sekonder (edinsel) parkinson denir.
Hastalığın belirtilerini çok kısa olarak özetlersek; bunların en çok görülenleri ve başlıcaları şunlardır:
Primer (İdiopatik) Parkinson
İstirahat Tremoru: İstirahat halinde görülen hareketle geçen özellikle ellerde görülen titremedir. Uykuda kayıp olan titreme hastalık ilerledikçe hareket halindeyken de ortaya çıkar.Titreme genelde elde görülebildiği gibi bazen ayakta da görülür.
Bradikinezi: Hareketlerin yavaşlaması demektir. Hastalığın başında ince hareketlerin yapılması (düğme ilikleme, çatal tutma vs.) zorlaşır. Yürüme yavaş ve küçük adımlarla olur. Göz kırpma azalır. Hareketlerdeki zorluk tüm günlük aktiviteye yansır.
Rijite: Kas sertliği demektir. Hasta rijiteyi batma hissi, sürekli duyarlık, ağrı ve kramp şeklinde hissedebilir.
Genel Postür Bozuklukları: Ayakta dururken veya otururken gövdede öne eğiklik görülebilir. El ve ayak postür bozuklukları ve deformiteleri görülebilir.
Bu belirtiler dışında monoton konuşma, yürüme bozuklukları, yutma bozuklukları, ağızda salya birikimi, cinsel fonksiyon bozuklukları, el yazısında bozulma, ağrı belirtileri görülür.
Sekonder Parkinsona Sebep Olan Etkenler
- Enfeksiyon
- Toksinler ile temas
- Dolaşım yetmezliği
- Kafa travmaları (Ör; boksor ensefalopatisi)
- Hormonal dengesizlikler (hipotiroidi vs.), beyin tümörleri vs.
Parkinson hastalığını taklit eden ve karıştırılan birçok semptom vardır. Bunun için parkinson teşhisi uzman bir hekim tarafından konmalı ve tedavi edilmelidir.
Tedavi
Eğer parkinson belirtilerine sebep olan bir etken varsa (enfeksiyon, toksin vs.); bu etkenin ortadan kaldırılması gerekmektedir.
Parkinson hastalığının büyük bir çoğunluğunun sebebi belli değildir. Yani idiopatiktir ve hastalık daima ilerler. Kullanılan ilaçlara bir süre sonra direnç gelişir. Yani, kullanılan ilaçlara bir süre sonra cevap verilmez. Yine ilaçlara bağlı birçok başka nörolojik belirtiler ortaya çıkar ve bu nörolojik tablolar parkinson belirtilerinde daha ağır ve uğraştırıcı olabilir.Bunun için ilaç ve doz seçiminde dikkatli olmak ve daima bir doktor gözetiminde tedaviye devam etmek gerekmektedir.
Serdar Dağ
