Yattıktan kısa bir süre sonra; bacaklarda ortaya çıkan gerginlik, uyuşma, batma, yanma ve iğnelenme gibi bir rahatsızlık biçiminde ifade edilen yakınmadır. Hastalarda bu belirtileri gidermek için yatarken daime bacaklarını hareket ettirme gereksinimi vardır. Çoğunlukla yaşlılarda görülür. Fakat orta yaş grubunda da sıkça görülür. Polikliniklere huzursuz bacak sendromu şikayeti ile gelen genç hastalar da vardır.
Huzursuz Bacak Sendromunun Uyku İle İlişkisi
Hastalar yukarıdaki belirtilerden kurtulmak için daima kalkıp yürüme ihtiyacı duyarlar ve hastalarda uyku bozukluğu oluşur. Huzursuz bacak sendromu, uyku ile ilişkili hareket bozukluğu hastalıkları arasında yer alır. Uyku, fizyolojik ve geçici bir bilinçsizlik durumudur. Hareket bozukluklarının büyük çoğunluğu, uykuda kayıp olur. Örneğin; tik, el titremeleri… vs. uykuda olmaz. Fakat bazı hareket bozuklukları, sadece uykuya geçerken veya uyku esnasında görülür. Huzursuz bacak sendromu, uykuda görülen bir hareket bozukluğudur.
Hastalığın Sebepleri Neler Olabilir?
Huzursuz bacak sendromunun büyük bir çoğunluğunun altında başka bir hastalık yatmaz. Bu tipe esansiyel tip denir ve beyinde dopamin denen maddenin eksikliği sorumlu tutulur. Tam kanıtlanmamış olsa da kalıtsal olduğu yöndeki görüşler ağırlıktadır. Muayenesinde herhangi bir bulguya rastlanmaz. Deneyimli bir hekim hastanın anlattıklarına ve tecrübelerine göre hastalığın tanısı koymaya çalışır. Bu hastalıkta, birçok büyük merkezde uyku EEG’si çekilerek, bacaklara bağlanan elektrotlarla uykuda oluşan hareket bozukluğu tespit edilmeye çalışılır. EEG beyin elektro ensefalografisidir. Beynin fonksiyonlarını bilgisayara veya kağıt üzerine yazdırmaya yarayan bir tanı aletidir.
Diğer yandan; şeker hastalığında, demir eksikliği anemisinde (kansızlıkta), bazı sinir hastalıklarında (periferik nöropati), bazı kanser türlerinde huzursuz bacak sendromuna ait belirtiler görülebilmektedir. Huzursuz bacak sendromuna benzer belirtiler verebilen diğer hastalıkları elemek için hekim gerek duyarsa; laboratuar, MR, EMG… gibi birçok tetkik yapılabilir.
Tedavi
Tedavide başarılı olmak için bu hastalığın tanısını doğru koymak gerekir. Hastalığa yol açan başka bir neden varsa öncelikle bunun tedavisi yapılır. Esansiyel dediğimiz tipte, hastalığa sebep olduğu düşünülen beyindeki eksik maddeyi yerine koymak için bu maddeyi içeren ilaçlar yatmadan önce verilir.
Hastalığın sonucunca oluşan uyku probleminin de tedavisinin yapılması gerekir. Ayrıca depresyon bu hastalığa olumsuz etki yapar. Hastalığın daha fazla hissedilmesine neden olur. Bundan dolayı hastada depresyon durumu varsa bunun da tedavisi yapılmalıdır.
Doğru teşhis ve tedavide genelde hastalar rahat ederler. Fakat bazen ilaçtan fayda görmeyen hastalar da olabilir. Bu hasta grubu için alternatif ilaçlar günümüzde mevcuttur. İlaçları uygun doz ve zamanda kullanan hastaların şikayetleri azalır veya tamamen yok olur.
Dr. Serdar DAĞ
